Nieuw in de Kennisbank!
Wilt u altijd up-to-date zijn met de nieuwste inzichten en publicaties over arbeidsmarktontwikkelingen? Duik dan nu in onze recent bijgewerkte en verrijkte kennisbank! Met een schat aan informatie over onze zes kernthema's binnen de arbeidsmarkt, bieden wij u een gemakkelijk te navigeren overzicht van de nieuwste publicaties. Blijf voorop lopen en ontdek de laatste trends en ontwikkelingen in uw vakgebied.
Meer dan de helft van Oekraïense vluchtelingen in loondienst
Op 1 november 2023 werkte 55% van de ongeveer 78 duizend 15- tot 65-jarige Oekraïense vluchtelingen in Nederland in loondienst, een stijging ten opzichte van 44% in 2022. Oekraïense vluchtelingen hebben geen werkvergunning nodig in Nederland, wat hen onderscheidt van andere niet-EU/EVA migranten. De meeste werkten in de leeftijdscategorie van 25 tot 45 jaar (59%) en waren voornamelijk actief als oproepkracht, uitzendkracht of in tijdelijke dienstverbanden, met de meerderheid in voltijdse banen. De meesten werkten in de zakelijke dienstverlening (51%), met een significante aanwezigheid in handel, vervoer en horeca (32%). Velen wisselden in een jaar tijd van werkgever (41%).
Migranten verschillen sterk qua arbeidsparticipatie
In dit artikel wordt de diversiteit in arbeidsparticipatie onder migranten in Nederland geanalyseerd. Het benadrukt dat asiel- en gezinsmigranten een lagere arbeidsdeelname hebben, maar langer in Nederland blijven vergeleken met arbeids- en studiemigranten, die een hoge arbeidsparticipatie hebben maar vaak korter blijven. Dit verschil beïnvloedt de demografische en economische impact van verschillende migrantengroepen. In het artikel wordt gesuggereerd dat arbeidsmarktbeleid zou kunnen focussen op het benutten van ongebruikt arbeidspotentieel onder asiel- en gezinsmigranten en het verlengen van de verblijfsduur van arbeids- en studiemigranten.
Lees meer
Hoge arbeidsparticipatie Oekraïense vluchtelingen maar vaak onder niveau
Dit artikel gaat over de hoge arbeidsparticipatie van Oekraïense vluchtelingen in Nederland, die veelal onder hun opleidingsniveau werken. Dit is het gevolg van het 'work first'-model, dat anders is dan in Duitsland, waar meer nadruk ligt op inburgering en integratie. De Oekraïense vluchtelingen in Nederland, in tegenstelling tot asielzoekers, hoeven geen asielprocedure te doorlopen en mogen direct werken. Ze werken echter vaak in tijdelijke, laagbetaalde banen en ervaren barrières zoals taalbeheersing en onvoldoende kennis van hun rechten. In het artikel wordt gesuggereerd dat een combinatie van werken en inburgeren, zoals in Duitsland, zou kunnen leiden tot passender werk voor de vluchtelingen en een betere integratie op lange termijn.
De relatie tussen de arbeidsmarkt en studie-inschrijvingen
CPB-onderzoek toont aan dat scholieren hun studiekeuze niet baseren op baankansen en startsalarissen. De arbeidsmarktperspectieven en studie-inschrijvingen tonen geen samenhang, zoals blijkt bij economische opleidingen waar inschrijvingen stijgen ondanks dalende arbeidsmarktkansen. Het startsalaris en baankansen verschillen aanzienlijk tussen sectoren. Er bestaat een risico op aanhoudende arbeidstekorten en hogere werkloosheid onder afgestudeerden zonder relevante vaardigheden. Verbeterde voorlichting aan scholieren kan helpen bij het afstemmen van studiekeuzes op arbeidsmarkttrends. Meer onderzoek wordt aanbevolen.
Spanning op de arbeidsmarkt blijft even hoog
De arbeidsmarkt in Nederland bleef in het vierde kwartaal van 2023 net zo gespannen als in het derde kwartaal, ondanks een lichte daling in zowel het aantal werklozen als het aantal vacatures. Er kwamen 45 duizend banen bij, waardoor het totaal op 11,6 miljoen kwam. De meeste banen waren bij zelfstandigen en werknemers, met de grootste groei in handel, vervoer en horeca. Het aantal uren dat gewerkt werd, daalde echter licht. Het aantal vacatures blijft dalen, met de grootste afname in de handel. De arbeidsparticipatie nam verder toe tot 73,2%.
Bijna 10.000 deelnemers succesvol (om)geschoold in ICT
Tussen januari 2021 en april 2023 zijn bijna 10.000 mensen omgeschoold tot ICT-professionals via de NL Leert Door en REACT-EU regelingen. Deze projecten, geïnitieerd door CA-ICT, waren bedoeld om de kloof tussen vraag en aanbod in de ICT-sector te verkleinen. De opleidingsprogramma’s varieerden van basiscursussen tot geavanceerde technische trainingen, gericht op een divers publiek, waaronder werkzoekenden en professionals die een carrièreswitch wilden maken. Deze inspanning toont de directe impact van gerichte scholing op de arbeidsmarkt.
CompetentNL: een gemeenschappelijke skillstaal voor arbeidsmarkt en onderwijs
Het artikel op Techniekpact.nl gaat over CompetentNL, een nieuwe gemeenschappelijke taal voor vaardigheden gericht op zowel de arbeidsmarkt als het onderwijs. Het initiatief, ontwikkeld door SBB, TNO, UWV en CBS, richt zich op het definiëren en communiceren van vaardigheden om de aansluiting tussen vraag en aanbod op de arbeidsmarkt en in het onderwijs te verbeteren. CompetentNL begint met focus op het mbo vanwege de directe relatie tussen beroepen en beroepsopleidingen. Het programma wordt uitgebreid getest en ontwikkeld in samenwerking met verschillende pilotpartijen.
Toename van 444 werkzame personen op een beschutte werkplek (Q3 2023)
In het derde kwartaal van 2023 is het aantal werkzame personen met een beschutte werkplek in Nederland met 444 toegenomen tot 9.082. Tegelijkertijd zijn er 13.451 personen met een geldige indicatie voor beschut werk, waarvan twee derde daadwerkelijk een geschikte werkplek heeft. Verder zijn er in het vierde kwartaal 18.219 aanvragen voor beschut werk ingediend, waarvan driekwart een positief advies van het UWV heeft ontvangen. Beschut werk helpt personen met een arbeidsbeperking, die aangepaste omstandigheden en meer begeleiding nodig hebben dan een reguliere werkgever kan bieden.
Lage groei productiviteit mede door ongunstige structuur economie
De lage groeicijfers van de productiviteit in Nederland worden mede veroorzaakt door de ongunstige economische structuur, volgens het artikel op ESB. Het benadrukt de oververtegenwoordiging van kleine bedrijven met lagere productiviteitsniveaus en de onderinvestering in kennis en innovatie. Daarnaast worden factoren zoals arbeidsmarktrigiditeit en een gebrek aan schaalvoordelen als oorzaken genoemd. Het artikel suggereert dat een herstructurering van de economie, met nadruk op schaalvergroting en innovatie, essentieel is voor het verhogen van de productiviteitsgroei.
Zo wil het kabinet het potentieel van generatieve AI benutten
Het Nederlandse kabinet heeft een rijksbrede visie gepubliceerd over generatieve AI, gericht op verantwoord en ethisch gebruik. Dit maakt Nederland een van de eerste EU-landen met een dergelijke visie. De visie bevat vier uitgangspunten: veilige ontwikkeling en toepassing, rechtvaardigheid, bevordering van menselijk welzijn en autonomie, en bijdragen aan duurzaamheid en welvaart. Er zijn zes actielijnen gepland, waaronder samenwerking, wet- en regelgeving, kennisvergroting, innovatie, en sterk toezicht. Verder wordt de impact van AI op werk onderzocht. Een update over de voortgang is gepland voor eind 2024.
Nieuwjaarsartikel: Het eeuwige tekort vraagt om keuzes
Het artikel "Het eeuwige tekort vraagt om keuzes" gaat over de noodzaak van het maken van scherpe keuzes in het licht van economische schaarstes in Nederland. Het benadrukt dat een gebrek aan prioritering de status quo bestendigt en de haalbaarheid van maatschappelijke doelstellingen ondermijnt. In het artikel wordt gepleit voor het gebruik van het prijsmechanisme en het stimuleren van economische dynamiek door de overheid om efficiëntere allocatie van schaarse middelen zoals arbeid en stikstofruimte te bewerkstelligen.
Methodologie achter de raming van vijf variabelen van de Brede Welvaartsindicator
Het artikel behandelt de voorspelling van vijf van de zeventien variabelen van de Brede Welvaartsindicator (BWI) en hun impact op de totale BWI. De voorspelde variabelen zijn: 1) reëel beschikbaar inkomen per hoofd van de bevolking, 2) werkloosheidspercentage, 3) aantal gewerkte uren per werkende, 4) opleidingsniveau, en 5) levensverwachting. Deze voorspellingen zijn gebaseerd op macro-economische ramingen en CBS-prognoses. Deze vijf variabelen vormen 38% van de totale BWI, met de overige 62% niet geschat in dit onderzoek. De BWI wordt gebruikt om de welvaart in Nederland breed te meten, inclusief economische en niet-economische factoren, waarbij de voorspellingen inzicht geven in hoe economische ontwikkelingen bijdragen aan brede welvaart.
Lees meer
DNB Analyse - Arbeidsmarktkrapte - het nieuwe normaal
In het rapport "Arbeidsmarktkrapte: het nieuwe normaal?" onderzoekt De Nederlandsche Bank de langdurige krapte op de Nederlandse arbeidsmarkt. De arbeidsmarktkrapte in Nederland is niet alleen actueel, maar wordt ook een langetermijnprobleem door vergrijzing, wat leidt tot een beperkte groei van het arbeidsaanbod. Er zijn geen eenvoudige oplossingen. Verhoogde arbeidsparticipatie, arbeidsmigratie, verhoging van de arbeidsproductiviteit, en technologische ontwikkelingen worden als potentiële aanpassingsmechanismen voorgesteld, maar deze vereisen complexe beleidsbeslissingen en maatschappelijk debat. De conclusie is dat Nederland zich moet aanpassen aan een toekomst met beperkte arbeidsgroei, wat vraagt om zowel economische als sociale heroverwegingen.
SER: geef prioriteit aan uitvoering plannen duurzame maakindustrie
Het briefadvies van de Sociaal-Economische Raad (SER) benadrukt het belang van het verduurzamen van de Nederlandse maakindustrie voor het behalen van klimaat- en circulariteitsdoelstellingen. Het advies stelt dat verduurzaming essentieel is voor het behoud van de industrie in Nederland en benadrukt de noodzaak van maatregelen zoals het verzwaren van het elektriciteitsnetwerk en investeringen in scholing en arbeidsmarktbeleid. Daarnaast wordt aangedrongen op het gebruik van middelen uit het Klimaatfonds en het ontwikkelen van een clean-tech agenda en grondstoffentransitie om de maakindustrie circulair en innovatief te maken.
Grijs potentieel - Krappe arbeidsmarkt verlicht door pensioengerechtigden
Pensioengerechtigden die blijven werken, ook wel 'doorwerkers' genoemd, worden een steeds vaker voorkomend fenomeen op de arbeidsmarkt, belangrijk voor het opvangen van tekorten. Hun aantal steeg van 185.000 in 2013 naar 236.000 in 2023. Veelal werken ze parttime en op basis van eigen interesse. Ondanks deze toename blijft er een groot onbenut arbeidspotentieel onder gepensioneerden, geschat op 250.000. Werkgevers spelen een cruciale rol in het benutten van dit potentieel door flexibele werkmogelijkheden te bieden. De trend naar meer werkende gepensioneerden zal naar verwachting aanhouden, mede door de vergrijzing en een groeiend aantal actieve ouderen op de arbeidsmarkt.
