Belangrijkste inzichten

• Terwijl het kabinet is gevallen en het politieke debat volop gaande is, komt de grootste economische dreiging in 2025 niet van binnenlands beleid, maar van buiten onze grenzen. De handelsoorlog tussen de Verenigde Staten en de rest van de wereld heeft namelijk directe gevolgen voor Nederlandse bedrijven.

• De VS verhoogde recent de importheffingen op staal, aluminium en auto-onderdelen tot wel 50%. Daar bovenop dreigt een algemene importheffing van 20% op Europese goederen. Nederland – als open handelsland – merkt dat direct.
• De sectoren die hiervan de meeste gevolgen voelen zijn de industrie, transport en logistiek en de groothandel. Door de nauwe verwevenheid met buitenlandse markten en de nieuwe handelsbarrières staan vooral staalproducenten, chemie en toeleveranciers voor auto-industrieën onder druk. In het slechtste scenario loopt de industrie in twee jaar tijd bijna €3 miljard aan toegevoegde waarde mis.
• Diensten als consultancy, juridische hulp en accountancy blijven groeien, maar minder sterk. Bedrijven stellen investeringen uit of heroverwegen strategische plannen. Toch blijft er in 2026 nog steeds sprake van positieve groei, zelfs bij escalatie. Na een moeizaam jaar in 2024 herstelt de horeca zich. Maar mocht de economie flink vertragen, dan snijden consumenten juist in dit soort 'luxe' uitgaven. Bij escalatie verwacht Rabobank een krimp van -2% in 2026.
• De bouw en zorg en welzijn hebben een eigen dynamiek. De bouwsector blijft relatief stabiel, gedreven door aanhoudende vraag naar woningen en infrastructuur. Wel speelt arbeidsmarktkrapte een grote rol. De zorg en welzijn sector groeit gestaag. Bij economische tegenslag kunnen er wel overheidsbezuinigingen komen die remmend kunnen werken.
• De landbouwsector kent een gemengd beeld. De veehouderij krimpt stevig (tot -10% bij varkenshouderij), terwijl de akkerbouw zich herstelt van het slechte weer in 2024. In nominale termen stijgt de toegevoegde waarde zelfs met 6,5% in 2025, door gunstige prijsontwikkelingen.

• Rabobank schetst drie scenario’s voor de toekomst:
  Optimistisch: De geopolitieke spanningen nemen af → meer groei.
  Basisscenario: Heffingen blijven, maar escalatie blijft uit → gematigde impact.
  Escalatie: Verdere verhoging van heffingen, ketenverstoringen, consumentenvertraging → forse economische schade voor industrie, handel en horeca.

• Voor ondernemers is het van belang om te zorgen voor flexibiliteit in de toeleveringsketen en afzetmarkten, internationale ontwikkelingen actief te volgen en te investeren in aanpassingsvermogen, zoals digitalisering en diversificatie.