Belangrijkste inzichten

• Hoe ziet effectief beleid voor leven lang ontwikkelen er uit in 2030? In een nieuwe essaybundel van het Lectorennetwerk Mens Werk en Organisatie (MWO) buigen lectoren van verschillende hogescholen zich over deze vraag.

• In acht scherpe essays verkennen zij hoe mensen zich in de toekomst kunnen blijven ontwikkelen – individueel, binnen organisaties en op regionaal of landelijk niveau. De ideeën zijn gebaseerd op praktijkgericht onderzoek, uitgevoerd in samenwerking met het werkveld.

• Daarmee biedt de bundel waardevolle inzichten voor professionals, beleidsmakers en organisaties die zich bezighouden met de arbeidsmarkt van morgen.

• De bundel is een initiatief van de themagroep Leven Lang Ontwikkelen van MWO, die lectoren en hun netwerken met elkaar verbindt om kennisdeling te stimuleren.

• Benieuwd naar de inhoud van de essays? Klik hier voor korte samenvattingen 

  1. LLO en het belang van een systeem van loopbaanbegeleiding

  In ons werkende leven zijn zowel persoonlijke vrijheid als sociale afstemming essentieel. De nadruk in LLO ligt nu sterk op individuele wensen, maar de dynamiek op de arbeidsmarkt vraagt om meer aandacht voor de sociale fit. Loopbaanvragen moeten daarom niet alleen gaan over wat iemand wil en kan, maar ook over wat kansrijk en haalbaar is. Professionele loopbaanondersteuning is cruciaal en moet breed toegankelijk zijn. Regionale werkcentra kunnen hierin een sleutelrol spelen met een stevige, structurele positie.

   

  2. Een ode aan de 'homo ludens' (de spelende mens): op naar een vakmanschapstransitie met aantrekkelijk LLO

  Vakmanschap is essentieel voor een wendbare arbeidsmarkt, maar staat onder druk door onderwaardering en routinematig werk. Goede vakmensen willen zich ontwikkelen, maar missen vaak uitdaging, begeleiding en structuur. Effectieve ondersteuning vraagt om aantrekkelijke leeroplossingen, actieve sturing door leidinggevenden, en een werkomgeving die prikkelt tot groei. Organisaties moeten vakmensen ruimte geven om te experimenteren en zichzelf opnieuw uit te vinden. Alleen zo blijft vakmanschap toekomstbestendig in een snel veranderende technologische context.
   

  3. Werken aan informeel leren: de onderstroom in beeld

  De onderstroom in organisaties is cruciaal om leercultuur en informeel leren te begrijpen en te versterken, zeker als formele veranderingen weinig effect sorteren. Informeel leren moet niet alleen erkend worden, maar ook concreet in kaart gebracht. Dit vraagt om inzicht in zowel individuele ervaringen als gezamenlijke organisatiegeschiedenissen. Het perspectief van mensen verdient aandacht naast harde data. Richting 2030 groeit het besef dat bestaande leerculturen de basis vormen voor effectieve interventies in informeel leren.

   

  4. Waarom LLO een Leven Lang Ondernemen moet zijn: iedereen intern ondernemer in de arbeidsmarkt van de toekomst

  Intrapreneurship is een krachtig middel om medewerkers en organisaties te ontwikkelen en maatschappelijke transities te versnellen. Het vraagt om visie van leiders en beleid dat ondernemerschap binnen organisaties stimuleert, zonder dat dit grote investeringen vereist. Belangrijk is dat medewerkers ruimte krijgen om initiatief te nemen en buiten bestaande kaders te denken. Intern ondernemerschap moet ook structureel een plek krijgen in onderwijs en beleid. Door dit samen op te pakken, versterken we zowel innovatiekracht als loopbaanontwikkeling in Nederland.

   

  5. Skills als common good: LLO vereist een nieuw collectief en skillsgericht ecosysteem van onderwijs en arbeidsmarkt

  Skills moeten worden gezien als een gemeenschappelijk goed dat collectief beheerd wordt. Voor een succesvol skillsgericht ecosysteem zijn duidelijke grenzen, lokale regels en participatieve besluitvorming nodig, zoals beschreven in de principes van Ostrom. Hoewel er initiatieven zijn, ontbreekt nog structurele monitoring en wettelijke verankering. Een gezamenlijke skillsclassificatie zoals CompetentNL is een belangrijke stap, maar onvoldoende. De overheid moet een actievere rol pakken om dit ecosysteem wettelijk, praktisch en strategisch te organiseren. 

   

  6. De missing link in een leven lang ontwikkelen: beroepsbeelden

  Beroepsbeelden en beroepsidentiteit zijn bepalend voor hoe mensen hun werk en zichzelf zien. Jongeren maken vaak keuzes op basis van stereotypen of onrealistische beelden. Beroepsidentiteit ontwikkelt zich tijdens opleiding; professionele identiteit tijdens het werk. Veranderingen in werk vragen om aanpassing van identiteit en vaardigheden. Holistische beroepsbeelden helpen bij betere loopbaanoriëntatie en -realisatie.

   

  7. Doorbreek de dominantie van technologie!

  De dominantie van technologie moet doorbroken worden door mensgerichte keuzes te maken. Techniek moet breder benaderd worden, met aandacht voor werkbaarheid, sociale aspecten en bedrijfskunde. Management moet medewerkers betrekken en investeren in leren op de werkvloer. Werknemers hebben verantwoordelijkheid om actief mee te denken en zich aan te passen. Organisaties moeten een cultuur creëren waarin continu leren en technologie-eigenaarschap normaal is.

   

  8. LLO als impuls voor innovatie binnen het MKB

  Door technologische veranderingen is het cruciaal dat bedrijven blijven innoveren en hun medewerkers laten ontwikkelen. Zowel organisaties als medewerkers dragen verantwoordelijkheid voor blijvende kennis- en vaardigheidsontwikkeling. Leergemeenschappen en externe coaches bevorderen een sterke leercultuur binnen het MKB. Transformationeel leiderschap (medewerkers inspireren en ontwikkelen) en integratie van leerdimensies in HR-beleid versterken die cultuur. Een combinatie van top-down steun en bottom-up initiatieven maakt leren een vanzelfsprekend deel van het werk. 

• Verder de diepte in? Lees de volledige essaybundel hier: 'LLO in 2030'.