Belangrijkste inzichten

• De raad pleit voor een toekomstbestendig migratiebeleid dat rust op feiten in plaats van crisistaal. Migratie moet niet los worden gezien van andere domeinen zoals arbeidsmarkt, zorg, huisvesting en veiligheid. Beleidsvorming vereist een realistische langetermijnvisie die recht doet aan zorgen én kansen in de samenleving.

• Een ‘bredewelvaartstoets’ wordt voorgesteld voor migranten van buiten de EU, via een puntensysteem dat economische en maatschappelijke baten afweegt. Ook arbeidsmigratie vanuit de EU kan indirect worden beïnvloed via nationaal beleid op gebied van werk, wonen en fiscaliteit.

• De huidige mate van flexibiliteit maakt arbeidsmigranten kwetsbaar. De raad adviseert: Beperk flexcontracten in risicosectoren, versterk ketenaansprakelijkheid en ga schijnconstructies zoals detachering van niet-EU'ers tegen.

• Duurzame migratiepartnerschappen (bijv. gericht op vakmigratie) helpen bij het invullen van tekorten in specifieke sectoren. Voorwaarde is wederzijds voordeel, rechtmatigheid en effectiviteit.

• De Spreidingswet en een stabiel opvangmodel zijn essentieel. Geen extra wetgeving die uitvoering van het nieuwe EU-asiel- en migratiepact hindert. Asielopvang moet worden gezien als een normale maatschappelijke verantwoordelijkheid, niet als crisisreactie.

• Snellere en betere procedures zijn nodig. Tegelijk moeten maatregelen die de rechtspositie van asielzoekers en statushouders beperken, juridisch zorgvuldig worden onderbouwd en vermeden indien disproportioneel.

• Van inburgeringsonderwijs tot snellere diplomawaardering, van ontmoetingsplekken tot betere huisvesting: investeren in meedoen loont. Ook Oekraïense ontheemden verdienen perspectief, o.a. via lagere collegegelden en mentale ondersteuning.